| Juliusz Ulrych (ur. 9 kwietnia 1888 w Kaliszu, zm. 31 października 1959 w Londynie), polski polityk, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, piłsudczyk, pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.
Ulrych pochodził z zamożnej luterańskiej rodziny kupieckiej o korzeniach niemieckich osiadłej od paru pokoleń w Turku, Kaliszu i Stawiszynie, byłsynem Emila i Berty ze Starków. Uczęszczał do Miejskiego Gimnazjum Klasycznego w Kaliszu, a po strajku szkolnym w 1905 do tamtejszej Szkoły Handlowej. Po egzaminie maturalnym złożonym w Gimnazjum św. Anny w Krakowie studiował inżynierię komunikacji na Politechnice Lwowskiej.
Od wczesnej młodości działał w "Strzelcu", agitując na rzecz tej organizacji wśród ludności Małopolski (wygłosił m.in. 22 lutego 1914 w Bibicach przemówienie "Europa się zbroi, a cóż Polacy czynić powinni", przedrukowane później w prasie galicyjskiej).
Po wybuchu wojny w roku 1914 Ulrych wstąpił do Legionów Piłsudskiego. Był oficerem 1 Pułku Piechoty Legionów (Pierwsza Brygada). W listopadzie 1918 roku kierował z ramienia Polskiej Organizacji Wojskowej akcją rozbrajania oddziałów niemieckich w Kaliszu. W czasie wojny z Sowietami lat 1919-1921 zorganizował w Szczypiornie pod Kaliszem 29 Pułk Strzelców Kaniowskich. Za zasługi dla kraju w tej wojnie otrzymał Order Virtuti Militari i trzykrotnie Krzyż Walecznych.
W latach 1922-1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 15 października 1923 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu tytułu naukowego oficera Sztabu Generalnego, otrzymał przydział do Departamentu VII Ministerstwa Spraw Wojskowych. [1] W następnym roku pełnił służbę w Departamencie I Piechoty M.S.Wojsk.
Po roku 1926 był w randze majora (później podpułkownika) adiutantem marszałka Piłsudskiego [2] i mieszkał w rezydencji Marszałka, Belwederze. W latach 1926-1927 pełnił funkcję szefa sztabu Korpusu Ochrony Pogranicza [3], od 1928 roku działał jako dyrektor Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego i był jednym z promotorów utworzenia AWF w Warszawie. Następnie dowodził 36 Pułkiem Piechoty Legii Akademickiej w Warszawie. W styczniu 1931 roku wyznaczony został na stanowisko szefa Oddziału IV Sztabu Głównego WP. Później został mianowany zastępcą szefa Administracji Armii.
Od 13 października 1935 do 30 września 1939 Ulrych był ministremkomunikacji w rządach Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego i Felicjana Sławoja Składkowskiego. Jako taki był ostatnim w przedwojennnej Polsce szefem Jana Nowaka-Jeziorańskiego, który go wspomina w swej książce Kurier z Warszawy (wydanie londyńskie).
Od 1938 do 1939 był posłem na Sejm. W roku 1939 objął funkcję Szefa Komunikacji w Sztabie Naczelnego Wodza marsz. Śmigłego-Rydza.W 17 września 1939 udał się wraz z rodziną i całym rządem RP w obliczu sowieckiej inwazji i polskiej klęski do Rumunii. Tam z rodzinami innych ministrów rządu generała Składkowskiego został internowany w Baile Herculane, gdzie rodzina pozostała do obalenia rządu marszałka Antonescu w roku 1944, nie mając nawet możliwości wyjazdów do Bukaresztu. Po uzyskaniu zezwolenia na wyjazd z Rumunii Ulrychowie przedostali się przez Turcję na Cypr, stamtąd do Francji i na koniec do Anglii. Ulrych zgłosił się tam do służby czynnej w WP, ale zwolennicy polityki zmarłego generała Sikorskiego (na czele z Mikołajczykiem), którzy konsekwentnie odsuwali wszystkich piłsudczyków od władzy i wpływów, przydzielili mu tylko podrzędną posadę w administracji Rządu RP na Wygnaniu. Po wojnie Ulrych, pozbawiony polskiej emerytury, oszczędnościbankowych pozostałych w Polsce, spadku po matce (zm. 1941) i obywatelstwa przez władze PRL, musiał się utrzymywać z pracy własnych rąk: najpierw należał do tzw. Silver Brigade - byłych polskich ministrów i wojskowych pucujących srebra w londyńskim hotelu Claridge's, później pracował jako windziarz wdomu towarowym Harrods. Ok. R. 1950 Ulrych otrzymał stanowisko konsultanta w brytyjskim War Office. Na emigracji pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Rady Naczelnej Ligi Niepodległości Polski, politycznego skupienia piłsudczyków. |
| 1. Wspomnie nia o Ulrychu, kopie pism od gemn. Sikorskiego, akta Komitetu funfacji pomnika nśp. Płk. Ulrycha, sprawa przeniesienia urny z prochami do Polski; 2. Dokumenty osobiste - legitymacje, dyplomy, świadectwa, mianowania, zaświadczenia, odznaczenia |
