Przypadająca w tym roku 100. rocznica wybuchu 1 wojny światowej wiąże się ściśle z historią Legionów Polskich - polskich oddziałów wojskowych biorących udział w walkach w latach 1914-1918. Początek dała im Pierwsza Kompania Kadrowa utworzona w Krakowie.
3. VIII. 1914 Kraków. Oleandry.
Komendant Józef Piłsudski przemawia do złączonych w Kompanię Kadrową, oddziałów Związków i Drużyn Strzeleckich: „Odtąd nie ma Strzelców ani Drużyniaków. Wszyscy co tu jesteście zebrani, jesteście żołnierzami Polskimi. […] Żołnierze! Spotkał Was ten zaszczyt niezmierny, że pierwsi pójdziecie do Królestwa i przestąpicie granicę rosyjskiego zaboru.”
3/4 VIII. 1914.
Z Krakowa wyrusza do Królestwa Polskiego pierwszy regularny oddział polskich żołnierzy - patrol pod dowództwem Władysława Beliny-Prażmowskiego. Zadaniem jego jest rozeznanie sytuacji w zaborze rosyjskim, wzniecenie zamieszek i przygotowanie ludności na powstanie przeciw Rosji.
6. VIII. 1914
Żołnierze I Kompanii Kadrowej pod dowództwem Tadeusza Kasprzyckiego, przekraczają w Michałowicach, granicę austriacko-rosyjską wkraczając do Królestwa.
7. VIII. 1914
Żołnierze I Kompanii Kadrowej w drodze do Kielc zajmują Miechów.
8. VIII 1914 W ślad za I Kompanią Kadrowa Komendant Józef Piłsudski na czele głównych sił polskich posuwa się w głąb Królestwa z zamiarem wywołania antyrosyjskiego powstania.
12.VIII.1914 Oddziały polskie wkraczają do Kielc.
13.VIII.1914 Potyczki batalionu dowodzonego przez Tadeusza Wyrwę-Furgalskiego z kawalerią rosyjską pod Brzegami.
13.VIII.1914 Z braku poparcia mieszkańców Kongresówki oddziały polskie wycofują się do Galicji.
13.VIII. 914 Austriackie władze wojskowe zażądały od Józefa Piłsudskiego zaprzestania samodzielnych wystąpień zbrojnych i zapowiedziały wcielenie oddziałów będących pod komendą Józefa Piłsudskiego do armii austriacko-węgierskiej.
16 sierpnia 1914 r. Kraków.
W wyniku porozumienia polskich środowisk konserwatywnych i demokratycznych powstał Naczelny Komitet Narodowy. W założeniu miał on być najwyższą władzą wojskową, polityczną i skarbową dla Polaków zamieszkujących Galicję. Na jego czele stanął Juliusz Leo – prezydent miasta Krakowa.
16 sierpnia 1914 r.
Z inicjatywy Naczelnego Komitetu Narodowego powstały Legiony Polskie, które stanowiły oddzielną formację armii austro-węgierskiej. Skupiły w swoich szeregach polskie organizacje paramilitarne, m.in. odziały Związku Strzeleckiego i Polskie Drużyny Strzeleckie.
Sierpień 1914 r.
Z inicjatywy Józefa Piłsudskiego powstaje w Warszawie, do walki z rosyjskim zaborcą, tajna Polska Organizacja Wojskowa (POW). Powstała ona w wyniku połączenia działających w Królestwie Polskim konspiracyjnych grup Polskich Drużyn Strzeleckich i Związku Walki Czynnej.
27 sierpnia 1914 r.
Zostaje wydany rozkaz austriackiego dowództwa będący formalną podstawą tworzenia polskich oddziałów legionowych. Postanowiono utworzyć Legion Wschodni we Lwowie i Legion Zachodni w Krakowie.
Kazimierz Sosnkowski - szef sztabu I Brygady Legionów Polskich - tak charakteryzuje legionistów: „Było to zbiorowisko młodzieży gorącej, szlachetnej, ożywionej rzadko spotykanym w dziejach, bezgranicznym umiłowaniem ideałów, gotowej do wszelkich poświęceń i ofiar, na wskroś bezinteresownej, wyzbytej wszelkiej myśli o zaszczytach, stanowiskach, rekompensatach, karierach osobistych. Było to wojsko wesołe, rozśpiewane, pełne owej bujnej żywotności jaką obrazują płótna Kossaka”.
2014-07-31