| LucjanŻeligowski (1865-1947), syn powstańca z 1863 r. I Władysławy z Traczewskich. Ojciec wraz z matką został zesłany z udział w powstaniu styczniowym na Syberię, skąd oboje już nie wrócili. Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-1905 w stopniu kapitana. 9 września 1915 gdy rozpoczęło się formowanie jednostki polskiej przy armii rosyjskiej – Polskiej Brygady Strzelców, na własną prośbę przeszedł do brygady, gdzie został dowódcą batalionu. W styczniu 1917 roku na bazie Polskiej Brygady Strzelców rozpoczęto organizowanie Dywizji Strzelców Polskich i Żeligowskizostał dowódcą 1 pułku tej dywizji. Po wybuchu rewolucji październikowej doszło do konfliktu pomiędzy nim a dowódcą I Korpusu Polskiego gen. Józefem Dowborem-Muśnickim, który opowiedział się za poparciem rosyjskiego Rządu Tymczasowego. W wyniku tego konfliktu wiosną 1918 roku gen.Dowbor-Muśnicki usunął go z zajmowanych stanowisk.
Żeligowski wyjechał wtedy do Kijowa, gdzie wszedł w skład Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego prowadzącego rozmowy z francuską misją wojskową na temat tworzenia jednostek polskich we Francji i Rosji. Po uzyskaniu pomocy ze strony Francji rozpoczęło się formowanie tzw. Błękitnej Armii gen. Hallera. Żeligowski w dniu 3 lipca 1918 roku został mianowany przez gen. Józefa Hallera dowódcą Wojska Polskiego na Wschodzie i awansowany do stopnia generała podporucznika. Wśród tworzonych wtedy w Rosji jednostek powstała w 1918 r. Na Kubaniu 4 Dywizja Strzelców Polskich, na czele której stanął Żeligowski. W kwietniu 1919 dywizja weszła w skład francuskiego korpusu interwencyjnego. W kwietniu i maju 1919 roku prowadziła ona walki z jednostkami Armii Czerwonej i wraz z korpusem wycofała się do Odessy, skąd przeszła do Besarabii. 23 maja 1919 roku dywizja została wycofana z linii frontu, a następnie skierowana do Polski, dokąd przybyła w czerwcu 1919 roku. W Wojsku Polskim był najpierw dowódcą Frontu Litewsko-Białoruskiego, potem grupy operacyjnej oraz dowódcą 10 Dywizji Piechoty (1919) w wojniepolsko-bolszewickiej. Ciesząc się przyjaźnią i zaufaniem Józefa Piłsudskiego, od października 1920 r. Dowodził 1 Dywizją Litewsko-Białoruską. Na jej czele w 1920 zajął Wilno i utworzył Litwę Środkową jako samodzielne i niezależne od Polski państwo. Na czas tej operacji "wypowiedział posłuszeństwo" Naczelnemu Wodzowi. W rzeczywistości była to akcja, której pomysłodawcą był Józef Piłsudski i miała na celu przyłączenie Wilna do Polski poprzez stan pośredni. Na emigracji w Londynie był członkiem Rady Narodowej RP i przewodniczącym jej Komisji Wojskowej oraz Kanclerzem Kapituły Orderu Virtuti Militari. |
| Dokumenty osobiste, listy do prezydenta i Rady Narodowej i inna korespondencja, zdjęcia, notatki, wycinki prasowe, rekopisy artykułów, wspomnienia, analizy polityczno-społeczne, sprawy litewskie |
