Święto Niepodległości w II RP
Pochód Narodowy, Warszawa, 17.11.1918
Mieczysław Stachiewicz, wieloletni Prezes Instytutu, wspominał, że defiladom zawsze towarzyszyło ogromne poparcie ludności cywilnej, która oglądała przemarsz wojska i organizacji paramilitarnych. Domy na trasie defilady udekorowane były biało-czerwonymi flagami, z balkonów machano chorągiewkami. W programach uroczystości zwykle było składanie wieńców na Grobie Nieznanego Żołnierza i na cmentarzach wojskowych. W mniejszych miastach defilady urządzały Związki Strzeleckie, Szkoły Podchorążych oraz harcerze.
Aleksandra Ludwikowska, uczyła się w prywatnej żeńskiej szkole SS. Urszulanek w Krakowie. Pamięta, że w tym dniu zamiast lekcji, uczennice szkoły brały udział w uroczystej mszy świętej odprawianej w kaplicy szkolnej i akademiach, które rozpoczynały się odśpiewaniem Roty. Deklamowano wiersze Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Występował chór szkolny z patriotycznym repertuarem pieśni wojskowych. Wystawiano sztuki teatralne nawiązujące do wydarzeń z historii Polski. Wszyscy uczniowie na zakończenie szkolnego dnia otrzymywali obrazki z wizerunkiem marszałka Józefa Piłsudskiego.
Do święta 11 listopada uczniowie przygotowywali się wcześniej: klejono biało-czerwone chorągiewki, dekorowano sale szkolne. Po uroczystościach religijnych – nabożeństwach w intencji Ojczyzny, młodzież gromadziła się w Sali szkolnej mieszczącej się w domu jednego z osadników - wspominała Irena Kuklińska, córka osadnika wojskowego z Chylina, na Wołyniu. Uczniowie śpiewali pieśni legionowe, wspólnie czytano fragmenty prozy i poezji związane tematycznie z historia Polski. Wieczorem starsi wystawiali historyczne inscenizacje: np. Dzieje ojczyzny przedstawiane przez pryzmat trzech pokoleń, młodzi z niecierpliwością czekali na specjalnie na ten dzień przygotowywane smakołyki.
W stolicy oficjalne obchody kończyły się przyjęciem na Zamku Królewskim. Niezwykle uroczysty charakter miał raut na Zamku wydany przez Prezydenta II Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego w 8. Rocznicę odrodzenia Polski. Wśród zaproszonych zagranicznych gości byli m.in. ambasador Francji, posłowie: hiszpański, szwajcarski, austriacki, angielski, amerykański, finlandzki, duński, czechosłowacki, rumuński i jugosłowiański.
Podczas II wojny światowej, okupacji oraz w czasie rządów komunistycznych obchodzenie listopadowej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości było zakazane. Dopiero w roku 1989, ustawa Sejmu ponownie ustanowiła datę 11 listopada świętem państwowwym.
2021-11-10