Święto Niepodległości
Pochód Narodowy, Warszawa, 17 listopada 1918 (IPL)
100 lat później, było już państwem słabym, źle rządzonym i niesprawnym politycznie. Wyniszczone wieloletnimi wojnami i pogłębiającym się kryzysem gospodarczym okazało się być na tle innych państw europejskich krajem zacofanym. Polska nie liczyła się już na arenie międzynarodowej, a jej los zależał od planów i interesów państw ościennych.
Kres istnieniu Królestwa Polskiego położył 3 rozbiór dokonany przez Austrię, Rosję oraz Prusy i w 1795 roku, w wyniku którego Polska zniknęła z mapy Europy na długie 123 lata.
Wielokrotnie podejmowane przez Polaków, zarówno zbrojne jak i dyplomatyczne próby odzyskania niepodległości, nie tylko nie przyniosły zmiany sytuacji, ale zwiększyły jeszcze represje zaborców zmierzające do wynarodowienia ludności na okupowanych przez nich terenach. Po upadku powstania styczniowego w 1864 roku, Polacy zdali sobie sprawę z tego, że tylko ogólnoeuropejski konflikt zbrojny może dać im szansę na odzyskanie niepodległości.
Zamordowanie w 1914 roku austriackiego następcy tronu Franciszka Ferdynanda zakłóciło delikatną i skomplikowaną sytuację sojuszy europejskich doprowadzając do wybuchu wojny - wydarzenia, na które czekały pokolenia Polaków. Zaborcy po raz pierwszy od ponad wieku stanęli przeciwko sobie.
Niestety podczas czterech lat zmagań wojennych Polacy mieli tylko niewielki wpływ na to gdzie i z kim walczą. Około trzy i pół miliona rodaków zostało wcielonych do armii trzech państw zaborczych. Nierzadkie były przypadki, gdy członkowie tej samej rodziny spotykali się po przeciwnych stronach frontu.
Dopiero pod koniec wojny rozpad Austro-Węgier, rewolucja bolszewicka w Rosji i niepokoje społeczne w Niemczech otwarły Polsce realną szansę na uniezależnienie polityczne i wojskowe. Wojna zbliżała się do końca. Rozejm kończący ten czteroletni konflikt zbrojny został podpisany 11 listopada 1918 roku.
Dzień wcześniej, 10 listopada 1918 roku, w atmosferze triumfu przybył do Warszawy Józef Piłsudski. Ten działacz niepodległościowy i twórca Legionów, witany był jak wybawca i bohater narodowy. Aktem symbolicznie potwierdzającym na arenie międzynarodowej odrodzenie się niepodległego państwa Polskiego była nota, wysłana 16 listopada 1918 roku przez Józefa Piłsudskiego do rządów Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch, Japonii i Niemiec, w której pisał: „pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie państwa polskiego niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski”.
2020-11-10
Przysięga Wojska, Warszawa, 13 grudnia 1918 (IPL)